-        توليد مثل فرآيندي است كه در طي آن جاندار،  افراد نسل بعد خود را به وجود مي آرود.

2-      براي يافتن پاسخ پرسش هاي خود در مورد توليد مثل بايد به سراغ سلول برويم چون هر جاندار يا خود يك سلول است (تك سلولي ) يا زماني يك سلول بوده است.

3-        تقسيم سلول در سراسر طول زندگي يك جاندار ، رخ مي دهد.

4-        تقسيم سلول باعث 1- رشد و نمو بدن ، 2- ترميم بخش هاي آسيب ديده و 3-توليد مثل جاندار مي شود.

5-        تقسيم سلول انوع مختلفي دارد كه عبارتند از :
          1- تقسيم دوتايي در باكتري ها براي توليد مثل
           2- تقسيم ميتوز براي رشد ونمو و ترميم و توليد مثل غير جنسي
          3- تقسيم ميوز براي ايجاد گامت به منظور توليد مثل جنسي

1-      در همه ي انواع تقسيم ها ، سلول در حال تقسيم ، سلول مادر و سلول هاي حاصل از تقسيم را سلول هاي دختر مي نامند.

2-      سلول هاي دختر به سلول مادر شباهت هاي فراوان دارند.

3-      هنگام تقسيم ،  ماده ي ژنتيك از سلول مادر به سلول هاي دختر منتقل مي شود و خصوصيات سلول مادر را به سلول هاي دختر منتقل مي كند.

توليد مثل باكتري ها

4-      ساده ترين نوع تقسيم در باكتري ها ديده مي شود. ( تقسيم دوتايي)

5-      DNA ي باكتري ها ، مولكولي بسته يا حلقوي است كه به غشاي پلاسمايي متصل است.

6-      تقسيم دوتايي نوعي توليد مثل غير جنسي است كه به توليد زاده هاي يكسان منجر مي شود.

7-      توليد مثل غير جنسي ، توليد مثلي است كه درآن فقط يك والد شركت دارد و زاده ها كاملا شبيه والد خود هستند.

8-    تقسيم دوتايي به دنبال همانند سازي DNA صورت مي گيرد كه در طي آن با  اضافه شدن غشاي سلولي جديد به نقطه‌اي از غشا كه بين دو مولكول DNA قرار دارد پيش مي رود ، غشا از وسط به درون سلول فرو مي رود تا سرانجام سلول را به دو نيم مي كند. همزمان با فرورفتگي غشا ، ديواره‌ي سلول نيز در محل جدايي اين دو سلول جديد تشكيل مي شود.

9-      در تقسيم دوتايي هر يك از دو سلول جديد داراي يكي از دو نسخه‌ي DNAيي است كه كاملا يكسان هستند.

10-  تكثير سلول باتكثير صفحه‌اي از كتاب متفاوت است چون در تكثير صفحه ي كتاب نسخه‌ي اصلي تغيير نمي كند ولي در تقسيم سلول مادر دو سلول دختر به وجود مي آيد و سلول مادر ديگر به صورت قبلي وجود ندارد.

توليد مثل در سلول هاي يوكاريوتي

11-  سلول هاي يوكاريوتي بر خلاف سلول هاي پروكاريوتي ، هسته‌اي سازمان يافته  دارند و ماده ي ژنتيك آنها توسط پوشش هسته از سيتوپلاسم جدا مي شود.

12-  بخش مهمي از DNAي سلول هاي يوكاريوتي  درون هسته و در اجزايي به نام كروموزوم جاي دارد.

13-  اطلاعات زياد DNA در واحد هايي به نام ژن ذخيره شده است.

14-  هر ژن قسمتي از DNA است كه براي ساختن پروتئين و يا RNA مورد استفاده قرار مي گيرد.

15-  يك مولكول DNA هزاران ژن دارد كه همانند واگن هاي قطار به دنبال هم قرار گرفته‌اند.

16-  ژن ها نقش مهمي در رشد و نمو بدن و تنظيم كاركرد بدن بر عهده دارند.

17-  درون هسته‌ي سلول هاي يوكاريوتي ، معمولا چندين كروموزوم قرار دارد.

18-  هر كروموزوم حاوي   DNA و پروتئين است.

19-  وقتي سلول در حال تقسيم نيست ، كروموزوم ها به صورت رشته هايي بلند و باريك و در هم تنيده به نام كروماتين قرار  دارند.

20-  وقتي سلول براي تقسيم آماده مي شود ، هر يك از رشته هاي نامشخص كروماتين ، همانند سازي مي كنند و سرانجام كروموزوم هاي مضاعف شده را به وجود مي آروند.

21-   هر رشته‌ي كروماتين در اصل يك كروموزوم است.

22-  در هنگام تقسيم ، هر رشته ي بلند و باريك كروماتين ، كوتاه و قطور و فشرده مي شود كه در اين حالت به آن كروماتيد گفته مي شود.

23-  در كروموزوم مضاعف شده ، دو كروماتيد در ناحيه‌اي به نام سانترومر به هم متصل مي شوند.

24-  دو كروماتيد متصل به هم در كروموزوم هاي مضاعف شده ، كروماتيد هاي خواهري ناميده مي شوند كه كاملا همانند يكديگر هستند.

25-  فشرده شدن DNA به كمك پروتئين هايي به نام هيستون صورت مي گيرد.

26-  DNA در محل هايي ، حدود دو دور به دور مجموعه‌ي هشت تايي (8) مولكول هاي هيستون مي پيچد و ساختاري به نام نوكلئوزوم به وجود مي آرود.

27-  ساختار نوكلئوزوم شبيه گردن بند مرواريد است كه مهره ها معادل نوكلئوزوم و نخ بين مهره ها معادل DNA است.

تعداد و ساختار كروموزوم ها ، بر رشد و نمو تأثير مي گذارد.

28-  در سلول ، كروموزوم ها دو به دو از نظر شكل ، اندازه و محتوي به هم شبيه هستند كه به آن ها كروموزوم هاي همتا يا جفت گفته مي شود.

29-  از دو كروموزوم همتا در هر سلول يكي از پدر و ديگري از مادر به فرزند رسيده است.

30-  46 كروموزوم سلول هاي پيكري انسان دو مجموعه ي 23 كروموزومي تشكيل شده است كه يك مجموعه از پدر و مجموعه ي ديگر از مادر به فرزند رسيده است.

31-  وقتي يك سلول مثل سلول پيكري انسان ، دو مجموعه كروموزوم دارد ، مي گويند آن سلول ديپلوئيد است.

32-  وقتي يك سلول مثل سلول جنسي (گامت ) انسان ، فقط يك مجموعه كروموزوم دارد ، مي گويند آن سلول هاپلوئيد است.

33-  براي نشان دادن يك مجموعه كروموزوم از نماد n استفاده مي شود و به آن عدد هاپلوئيد گفته مي شود.

34-  براي نشان دادن دو مجموعه كروموزوم از نماد n2 استفاده مي شود و به آن عدد ديپلوئيد گفته مي شود.

35-  عدد ديپلوئيد در سلول هاي پيكري انسان به صورت 46 = n2 نشان داده مي شود.

36-  ادغام دو گامت هاپلوئيد ( n ) لقاح نام دارد كه در طي آن سلول تخم (زيگوت ) كه ديپلوئيد (n2 ) است پديد مي آيد.

37-  زيگوت اولين سلول جانداري است كه به تازگي تشكيل شده است.

38-  زيگوت با تقسيم هاي پي در پي ، سلول هاي بدن يك جاندار پر سلولي را پديد مي آورد كه انواع مختلفي دارند و از نظر شكل و وظفه با هم متفاوت‌اند.

تعداد كروموزوم ها

39-  تعداد كروموزوم هاي هر جاندار مشخص است.

40-  كروموزوم هاي سلول هاي جانداراني كه از يك گونه هستند ، عموماً يكسان است.

41-  مگس سركه در هر سلول 8 كروموزم دارد ، بعضي سرخس ها بيش از 500 كروموزوم و قارچ ها پني سليوم  1 جفت ( دو عدد ) كروموزوم دارد.

42-  تعداد كروموزوم هاي بعضي گونه ها با يكديگر يكسان است ، مثل سيب زميني ، آلو و شامپانزه كه هر سه 48 كروموزوم در سلول پيكري خود دارند.

43-  مساوي بودن تعداد كروموزوم هاي چند گونه دليل بر شباهت نيست ، چون چيزي كه مهم است ، محتواي كروموزوم ها است.

44-  شكل ، اندازه و ساختار كروموزوم ها ، حتي در گونه هايي كه عدد كروموزومي آنها يكسان است ، با هم تفاوت دارد.

كروموزوم ها و تعيين جنسيت

45-  از 23 جفت كروموزوم سلول هاي پيكري انسان ، 22 جفت اتوزوم ، غير جنسي و يك جفت جنسي هستند.

46-  كروموزوم هاي غير جنسي در تعيين جنسيت مستقيماً نقش ندارند ولي كروموزوم هاي جنسي ، ژن هاي مسئول تعيين جنسيت را در بر دارند.

47-  در انسان و بسياري از جانداران ، دو كروموزوم جنسي مسئول تعيين جنسيت  را   X  و Y مي نامند.

48-  در انسان ژن هايي كه سبب مي شوند تخمك لقاح يافته به نوزاد پسر نمو يابد در كروموزوم  Y واقع هستند.

49-  هر فردي كروموزوم Y داشته باشد ، پسر و اگر آن را نداشته باشد ، دختر است.

50-  در مرد ها كروموزوم هاي جنسي XY و در زن ها XX هستند.

51-  در بعضي حشرات مثل ملخ ها ، كروموزوم Y وجود ندارد و كروموزوم هاي جنسي در ماده ها XX  و در نر ها XO مي باشد.

52-  در XO ، حرف O نشان دهنده ي نبودن كروموزوم مي باشد. ( O به معني تهي يا خالي )

53-  در پرنده ها و پروانه ها ، نرها دو كروموزوم X و ماده ها فقط يك كروموزوم X‌ دارند .

54-  در پروانه ها و پرنده ها ، كروموزوم هاي X و Y را به ترتيب به صورت Z  و W  نشان مي دهند.

55-  در پرنده ها و پروانه ها نر ها داراي كروموزوم هاي جنسي ZZ  و ماده ها داراي كروموزوم هاي جنسي ZW هستند.

تغيير در ساختار كروموزوم ها

56-  تغيير در ساختمان كروموزوم ها را جهش مي نامند.

57-  شكسته شدن كروموزوم ها منجر به ايجاد 4 نوع جهش مي شود.

a.        حذف : قطعه اي از كروموزوم در اثر شكسته شدن كاملاً از آن جدا و حذف مي شود.

b.        مضاعف شدن : قطعه اي از كروموزوم در اثر شكسته شدن ، از آن جدا و به كروموزوم همتاي آن اضافه مي شود.

c.        واژگوني : قطعه اي از كروموزوم بر اثر شكسته شدن ، جدا و در جهت معكوس به جاي اول خود متصل مي شود.

d.        جابجايي : قطعه‌اي ازكروموزوم بر اثر شكسته شدن ، جدا و به كروموزومي غير همتا متصل مي شود.

58-  در بسياري از موارد ، جهش هاي حذفي باعث مرگ سلول تخم مي شوند.

نكات فصل ششم  درس زيست شناسي– سوم تجربي – كروموزوم ها و ميتوز- قسمت 2

چرخه ی سلول

6-      تقسیم سلول های یوکاریوتی نسبت به سلول های پروکاریوتی پیچیده تر است چون در این تقسیم هم سیتوپلاسم و هم هسته هر دو تقسیم می شوند. همچنین قبل از تقسیم لازم است اندامک های مختلف به درستی در فضای سلول بازآرایی شوند تا بتوانند به گونه ای مناسب بین سلول های دختر توزیع شوند.

7-        مراحل زندگی یک سلول یوکاریوتی به صورت یک چرخه نشان داده می شود که به آن چرخه ی سلول گفته می شود.

8-        چرخه ی سلول ، از پایان یک تقسیم شروع می شود و تا پایان تقسیم بعدی ادامه می یابد.

9-        چرخه ی سلول خود شامل 5 مرحله است 1-G1        2- S         3- G2          4- میتوز           5- سیتوکینز

10-     حدود 90% زندگی یک سلول در سه مرحله ی اول آن می گذرد که به آن اینتر فاز گفته می شود.

11-     در مرحله ی G1 سلول به سرعت رشد می کند و بزرگ می شود.

12-   در مرحله ی سنتز( S )     ، DNA همانند سازی می کند و هر کروموزوم از دو کروماتید یکسان که در محل سانترومر به هم متصل هستند تشکیل شده است ؛ ولی کروماتید هنوز فشرده و ضخیم نشده اند.

13-     در مرحله ی G2 ، تمهیدات لازم برای تقسیم هسته فراهم می شود و همانند سازی میتوکندری و سایر اندامک ها صورت میگیرد.

14-     میتوز فرآیندی است که طی آن هسته ی سلول بدون کاهش تعداد کروموزوم ها به دو هسته تقسیم می شود.

15-     بعد از میتوز ، هسته های جدید همان تعداد کروموزوم سلول مادر را دارند ولی در این زمان ، کروموزوم ها تک کروماتیدی هستند.

16-     سیتوکینز فرآیندی است که طی آن سیتوپلاسم سلول تقسیم می شود.

17-     گاهی هسته ی سلول چند بار تقسیم می شود ولی سیتوکینز انجام نمی شود ، در این حالت سلول چند هسته ای به وجود می آید.

18-     نمونه ی سلول های چند هسته ای ، سلول های ماهیچه ای مخطط می باشند.

19-     میتوز و سیتوکینز به منظور  رشد ، ترمیم و تولید مثل غیر جنسی انجام می شوند.

تنظیم چرخه ی سلول

20-     نقاط وارسی ، زمان های حساسی در چرخه ی سلولی هستند که در این زمان ها ، عبور سلول از یک مرحله به مرحله ی دیگر کنترل می شود.

21-     در نقاط وارسی تا هنگامی که مرحله ی قبل تکمیل نشده باشد ، از ورود سلول به مرحله ی بعد جلوگیری می شود.

22-     نقاط وارسی در سه نقطه ی چرخه ی سلولی قرار دارند 1- پایان G1  2- پایان G2  3- پایان میتوز

23-     سرطان ، تقسیم و رشد غیر عادی سلول ها است .

24-     دلیل اصلی سرطان ها ، تغییر ناگهانی ژنی در سلول (جهش ) می باشد.

25-   جهش های سرطان زا دو دسته اند 1- دسته ای که سبب تولید بیش از حد مولکول های محرک رشد و تقسیم سلول ها می شوند.2- جهش هایی که پروتئین های مسئول کند و یا متوقف کردن چرخه ی سلول را غیر فعال می کنند.

26-     بسیاری از جهش های سرطان زا نتیجه ی تأثیر عوامل محیطی هستند بنابراین شیوه ی زندگی در ابتلا به سرطان اثر دارد.

27-     مصرف مواد مخدر و دخانیات ، اشعه ها و پرتو ها ، مصرف غذا ها و هوای آلوده به ترکیبات شیمیایی ، احتمال سرطان را زیاد می کنند.

میتوز و سیتو کینز

1-        در هنگام میتوز کروماتید های هر کروموزوم از هم جدا می شوند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.

2-        دوک تقسیم ، ساختاری است متشکل از سانتریول ها و گروهی از میکروتوبول ها که در حرکت دادن کروموزوم ها هنگام تقسیم ، نقش دارند.

3-        هر سلول جانوری و سلول های بدون دیواره ، به طور معمول یک جفت سانتریول در نزدیکی هسته دارد.

4-        هر سانتریول یک جسم کوچک استوانه ای است و دو سانتریول با زاویه ای 90 درجه ای نسبت به یکدیگر قرار می گیرند. ( عمود بر هم )

5-        سانتریول ها در مرحله ی G2 از چرخه ی سلول همانند سازی می کنند .

6-        هر سلول جانوری در هنگام ورود به میتوز 2 جفت سانتریول ( 4 عدد سانتریول ) دارد.

7-        در هنگام میتوز ، جفت سانتریول ها ، شروع به جدا شدن از هم می کنند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.

8-        هنگام دور شدن جفت ساتریول ها از هم ، بین آنها رشته هایی پروتئینی شکل می گیرد و ساختار دوک پدید می آید.

9-        سانتریول ها و رشته های دوک هردو از لوله هایی توخالی از جنس پروتئین ساخته شده اند که میکروتوبول نامیده می شود.

10-     هر رشته ی دوک از یک میکروتوبول ساخته شده است.

11-     هر سانتریول از 9 دسته ی سه تایی ( 27 رشته ) میکروتوبول ساخته شده است.

12-     سلول های بسیاری از گیاهان اگر چه سانتریول ندارند ، اما دوک می سازند. ( دوک بدون سانتریول )

مراحل میتوز

13-     میتوز فرآیندی به هم پیوسته است که برای آسانی مطالعه آن را به 4 مرحله ، تقسیم کرده اند.

14-     چهار مرحله ی میتوز به ترتیب عبارتند از 1- پروفاز 2- متافاز 3- آنافاز 4- تلوفاز

15-     در پروفاز :

a.        رشته های دراز و در هم تنیده ی کروماتین به تدریج کوتاه و ضخیم می شوند و کروموزوم های مضاعف قابل دیدن می شوند.

b.        پوشش هسته ناپدید می شود.

c.        با دور شدن سانتریول ها از همدیگر ، دوک تشکیل می شود.

16-     در متافاز :

a.        کروموزوم های مضاعف به سمت وسط سلول حرکت کرده و در سطح استوایی سلول ردیف می شوند.

b.        هر رشته های دوک از یک سو به قطب سلول و از سوی دیگر به سانترومر کروموزوم متصل می شود.

c.        در متافاز ، کروماتید ها بیشترین فشردگی را پیدا کرده اند.

17-   در آنافاز  دو کروماتید خواهری  هرکروموزوم ، از محل سانترومر ازیکدیگر جدا می شوند و بر اثر کوتاه شدن رشته های دوک متصل به سانتریول ها  به سوی قطب ها کشیده می شوند.

18-     در تلوفاز :

a.        در هریک از دو قطب ، پوشش هسته در اطراف کروماتید ها ( که هم اکنون کروموزوم نام دارند) تشکیل می شوند.

b.        کروموزوم ها از حالت فشردگی خارج می شوند و دوباره حالت باریک و دراز پیدا کرده و رشته ی کروماتینی را به وجود می آورند.

c.        در این مرحله دوک تقسیم از بین می رود.

19-     سیتوکینز :  در بسیاری از موارد بعد از میتوز رخ می دهد و در طی آن سیتوپلاسم سلول به دو نیم می شود.

a.      در سیتوکینز سلول های جانوری ، کمربندی از رشته های پروتئینی درمیانه ی سلول ایجاد می شود که با تنگ شدن آن سلول به دو نیم می شود.

b.     در سلول های گیاهی ، وزیکول هایی توسط دستگاه گلژی ساخته می شود که در میانه ی سلول به هم می پیوندند و صفحه ای را پدید می آروند که طرح اولیه ی دیواره ی اسکلتی سلول است.

نكات فصل ششم  درس زيست شناسي– سوم تجربي – كروموزوم ها و ميتوز- قسمت 2

چرخه ی سلول

1-      تقسیم سلول های یوکاریوتی نسبت به سلول های پروکاریوتی پیچیده تر است چون در این تقسیم هم سیتوپلاسم و هم هسته هر دو تقسیم می شوند. همچنین قبل از تقسیم لازم است اندامک های مختلف به درستی در فضای سلول بازآرایی شوند تا بتوانند به گونه ای مناسب بین سلول های دختر توزیع شوند.

2-        مراحل زندگی یک سلول یوکاریوتی به صورت یک چرخه نشان داده می شود که به آن چرخه ی سلول گفته می شود.

3-        چرخه ی سلول ، از پایان یک تقسیم شروع می شود و تا پایان تقسیم بعدی ادامه می یابد.

4-        چرخه ی سلول خود شامل 5 مرحله است 1-G1        2- S         3- G2          4- میتوز           5- سیتوکینز

5-        حدود 90% زندگی یک سلول در سه مرحله ی اول آن می گذرد که به آن اینتر فاز گفته می شود.

6-        در مرحله ی G1 سلول به سرعت رشد می کند و بزرگ می شود.

7-      در مرحله ی سنتز( S )     ، DNA همانند سازی می کند و هر کروموزوم از دو کروماتید یکسان که در محل سانترومر به هم متصل هستند تشکیل شده است ؛ ولی کروماتید هنوز فشرده و ضخیم نشده اند.

8-        در مرحله ی G2 ، تمهیدات لازم برای تقسیم هسته فراهم می شود و همانند سازی میتوکندری و سایر اندامک ها صورت میگیرد.

9-        میتوز فرآیندی است که طی آن هسته ی سلول بدون کاهش تعداد کروموزوم ها به دو هسته تقسیم می شود.

10-     بعد از میتوز ، هسته های جدید همان تعداد کروموزوم سلول مادر را دارند ولی در این زمان ، کروموزوم ها تک کروماتیدی هستند.

11-     سیتوکینز فرآیندی است که طی آن سیتوپلاسم سلول تقسیم می شود.

12-     گاهی هسته ی سلول چند بار تقسیم می شود ولی سیتوکینز انجام نمی شود ، در این حالت سلول چند هسته ای به وجود می آید.

13-     نمونه ی سلول های چند هسته ای ، سلول های ماهیچه ای مخطط می باشند.

14-     میتوز و سیتوکینز به منظور  رشد ، ترمیم و تولید مثل غیر جنسی انجام می شوند.

تنظیم چرخه ی سلول

15-     نقاط وارسی ، زمان های حساسی در چرخه ی سلولی هستند که در این زمان ها ، عبور سلول از یک مرحله به مرحله ی دیگر کنترل می شود.

16-     در نقاط وارسی تا هنگامی که مرحله ی قبل تکمیل نشده باشد ، از ورود سلول به مرحله ی بعد جلوگیری می شود.

17-     نقاط وارسی در سه نقطه ی چرخه ی سلولی قرار دارند 1- پایان G1  2- پایان G2  3- پایان میتوز

18-     سرطان ، تقسیم و رشد غیر عادی سلول ها است .

19-     دلیل اصلی سرطان ها ، تغییر ناگهانی ژنی در سلول (جهش ) می باشد.

20-   جهش های سرطان زا دو دسته اند 1- دسته ای که سبب تولید بیش از حد مولکول های محرک رشد و تقسیم سلول ها می شوند.2- جهش هایی که پروتئین های مسئول کند و یا متوقف کردن چرخه ی سلول را غیر فعال می کنند.

21-     بسیاری از جهش های سرطان زا نتیجه ی تأثیر عوامل محیطی هستند بنابراین شیوه ی زندگی در ابتلا به سرطان اثر دارد.

22-     مصرف مواد مخدر و دخانیات ، اشعه ها و پرتو ها ، مصرف غذا ها و هوای آلوده به ترکیبات شیمیایی ، احتمال سرطان را زیاد می کنند.

میتوز و سیتو کینز

1-        در هنگام میتوز کروماتید های هر کروموزوم از هم جدا می شوند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.

2-        دوک تقسیم ، ساختاری است متشکل از سانتریول ها و گروهی از میکروتوبول ها که در حرکت دادن کروموزوم ها هنگام تقسیم ، نقش دارند.

3-        هر سلول جانوری و سلول های بدون دیواره ، به طور معمول یک جفت سانتریول در نزدیکی هسته دارد.

4-        هر سانتریول یک جسم کوچک استوانه ای است و دو سانتریول با زاویه ای 90 درجه ای نسبت به یکدیگر قرار می گیرند. ( عمود بر هم )

5-        سانتریول ها در مرحله ی G2 از چرخه ی سلول همانند سازی می کنند .

6-        هر سلول جانوری در هنگام ورود به میتوز 2 جفت سانتریول ( 4 عدد سانتریول ) دارد.

7-        در هنگام میتوز ، جفت سانتریول ها ، شروع به جدا شدن از هم میکنند و به سوی دو قطب سلول حرکت می کنند.

8-        هنگام دور شدن جفت ساتریول ها از هم ، بین آنها رشته هایی پروتئینی شکل می گیرد و ساختار دوک پدید می آید.

9-        سانتریول ها و رشته های دوک هردو از لوله هایی توخالی از جنس پروتئین ساخته شده اند که میکروتوبول نامیده می شود.

10-     هر رشته ی دوک از یک میکروتوبول ساخته شده است.

11-     هر سانتریول از 9 دسته ی سه تایی ( 27 رشته ) میکروتوبول ساخته شده است.

12-     سلول های بسیاری از گیاهان اگر چه سانتریول ندارند ، اما دوک می سازند. ( دوک بدون سانتریول )

مراحل میتوز

13-     میتوز فرآیندی به هم پیوسته است که برای آسانی مطالعه آن را به 4 مرحله ، تقسیم کرده اند.

14-     چهار مرحله ی میتوز به ترتیب عبارتند از 1- پروفاز 2- متافاز 3- آنافاز 4- تلوفاز

15-     در پروفاز :

a.        رشته های دراز و در هم تنیده ی کروماتین به تدریج کوتاه و ضخیم می شوند و کروموزوم های مضاعف قابل دیدن می شوند.

b.        پوشش هسته ناپدید می شود.

c.        با دور شدن سانتریول ها از همدیگر ، دوک تشکیل می شود.

16-     در متافاز :

a.        کروموزوم های مضاعف به سمت وسط سلول حرکت کرده و در سطح استوایی سلول ردیف می شوند.

b.        هر رشته های دوک از یک سو به قطب سلول و از سوی دیگر به سانترومر کروموزوم متصل می شود.

c.        در متافاز کروماتید ها بیشترین فشردگی را پیدا کرده اند.

17-   در آنافاز  دو کروماتید خواهری  هرکروموزوم ، از محل سانترومر ازیکدیگر جدا می شوند و بر اثر کوتاه شدن رشته های دوک متصل به سانتریول ها  به سوی قطب ها کشیده می شوند.

18-     در تلوفاز :

a.        در هریک از دو قطب ، پوشش هسته در اطراف کروماتید ها ( که هم اکنون کروموزوم نام دارند) تشکیل می شوند.

b.        کروموزوم ها از حالت فشردگی خارج می شوند و دوباره حالت باریک و دراز پیدا کرده و رشته ی کروماتینی را به وجود می آورند.

c.        در این مرحله دوک تقسیم از بین می رود.

19-     سیتوکینز که در بسیاری از موارد بعد از میتوز رخ می دهد و در طی آن سیتوپلاسم سلول به دو نیم می شود.

a.      در سیتوکینز سلول های جانوری ، کمربندی از رشته های پروتئینی درمیانه ی سلول ایجاد می شود که با تنگ شدن آن سلول به دو نیم می شود.

b.     در سلول های گیاهی ، وزیکول هایی توسط دستگاه گلژی ساخته می شود که در میانه ی سلول به هم می پیوندند و صفحه ای را پدید می آروند که طرح اولیه ی دیواره ی اسکلتی سلول است.